មិនត្រូវស្ងៀមស្ងាត់តទៅទៀតឡើយ

ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី​២៦ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៤
មូលនិធិ​ហេនរេច​បូល​បាននិង​កំពុង​គាំទ្រ អង្គការ​យុវជន​ជនជាតិដើមភាគតិច​កម្ពុជា (ស៊ីយ៉ា) អស់រយៈពេល​ជាង​៧ឆ្នាំហើយ​មកទល់​ឥឡូវ​នេះ។ ស៊ីយ៉ា​ត្រូវបានបង្កើតឡើង​ដោយ​ក្រុម​ជនជាតិដើមភាគតិច​កម្ពុជា និង​មានបំណង​ដើម្បី​ផ្តល់​ឲ្យ​ក្រុមយុវជន​ជនជាតិដើម​ភាគតិច​ដោយ​ធ្វើការ​ជា​បណ្តាញសង្គម នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ព្រមទាំង​ដើម្បី​ពង្រឹងសមត្ថភាព​របស់​សិស្ស​និស្សិត​ជនជាតិដើមភាគតិច​ទាំង​នេះ និង​បង្កើន​ភាព​ក្លាហាន​ដល់​ពួកគេ​ក្នុងនាម​​សហគមន៍​ជនជាតិដើម​ភាគតិច​ជំនាន់ក្រោយ។

ស៊ីយ៉ា​បានវិវឌ្ឍន៍​ទៅជា​អង្គការ​ដ៏រឹងមាំ​មួយ និង​រីកចំរើន​គួរឲ្យ​កត់សម្គាល់ ដោយមាន​​ចំនួន​នៃ​សមាជិក​ថ្មីៗ​ជាច្រើន​នៅក្នុង​អំឡុងពេល​ប៉ុន្មានឆ្នាំ​នេះ។ ហេតុដូច្នេះហើយ វា​អាច​ចាប់ផ្តើម​ផងដែរ​នូវ​ការផ្តួចផ្តើម​បេសកកម្ម​ទី២​របស់​ខ្លួន គឺថា​ដើម្បី​ចូលជាសមាជិក នៅក្នុង​កម្មវិធី​ជាច្រើន នៅក្នុង​សហគមន៍​កំណើត​របស់​ពួកគេ ដើម្បី​ធានាការគាំពារ និង​សន្តិសុខ​​ដីធ្លី និង​ធនធាន​ធម្មជាតិ និង​ដើម្បី​ថែរក្សា​អត្តសញ្ញាណ​ និង​វប្បធម៌​របស់​ជនជាតិ​ដើមភាគតិច។

កញ្ញា ឡាវរ៉ា ឃៀហ្សន័រ មកពី​មូលនិធិ​ហេនរេច​បូល​បានពិភាក្សា​ជាមួយ​នឹង​លោក ក្នេត សុខុម អាយុ​២២ឆ្នាំ និង​កញ្ញា លឹក ស្រីនាង អាយុ​២៤ឆ្នាំ អ្នកទាំងពីរ​ជាសមាជិក​របស់​អង្គការ​យុវជន​ជនជាតិដើម​ភាគតិច​កម្ពុជា​ ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ការជាប់ទាក់ទង​របស់​ពួកគេ​ នៅឯ​ស៊ីយ៉ា និង​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​បទពិសោធន៍​របស់​ពួកគេ​ក្នុងនាម​ជនជាតិ​ដើមភាគតិច នៅក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា។

. តើអ្នកបានចូលរួម​​ជាមួយនឹងស៊ីយ៉ាដោយរបៀបណា?

សុខុមៈ នៅពេល​ខ្ញុំ​នៅវ័យជំទង់ ខ្ញុំ​បានបោះបង់ចោល​ការសិក្សា​នៅថ្នាក់​វិទ្យាល័យ និង​បានធ្វើការ​នៅចំការ​អស់រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែ​សកម្មភាព​របស់​ស៊ីយ៉ា នៅក្នុង​ការកសាង​សមត្ថភាព​យុវជន នៅក្នុង​ភូមិ​របស់​ខ្ញុំ​បានធ្វើឲ្យ​ខ្ញុំ​មាន​ចំណាប់អារម្មណ៍ ហើយ​នៅទីបំផុត​ធ្វើឲ្យ​ខ្ញុំ​បានចូលរៀន​ម្តងទៀត។ ក្រោយពេល​ការបញ្ចប់​នៅ​កម្រិត​វិទ្យាល័យ​​រួចមក ខ្ញុំ​បានទទួល​អាហារូបករណ៍​ថ្នាក់សាកលវិទ្យាល័យ​របស់​ស៊ីយ៉ា ដែល​ផ្តល់​ឲ្យ​សម្រាប់​ថ្លៃ​បង់​សាកលវិទ្យាល័យ និង​ទីស្នាក់​អាស្រ័យ ហើយ​ឥឡូវនេះ​ខ្ញុំ​ជា​និស្សិត​ច្បាប់​ ក្នុង​ឆមាស​ទីមួយ។

ស្រីនាងៈ ខ្ញុំ​ផងដែរ​បាន​ចូលរួម​ជាមួយនឹង​សុនយ៉ា កាលពីពួកគេ​កំពុងធ្វើការ នៅក្នុង​សហគមន៍​របស់​ខ្ញុំ។ ក្រោយ​ពី​បញ្ចប់​កម្រិត​វិទ្យាល័យ​មក ខ្ញុំបានទទួល​អាហារូបករណ៍កម្រិត​សកលវិទ្យាល័យនៃ​មុខវិជ្ជាសិក្សាមួយ ដោយសារតែ​ម្តាយ​របស់​ខ្ញុំមិនមាន​លទ្ធភាព​បង់ថ្លៃឈ្នួល​សិក្សា​នេះ​ឡើយ។ ខ្ញុំ​បានសិក្សា​ជំនាញច្បាប់ និង​ទើបតែ​បានបញ្ចប់​នៅរដូវ​ក្តៅ​នេះ​ប៉ុន្នោះ។

. តើកម្មវិធីអ្វីខ្លះដែលអ្នកចូលរួម​​ដើម្បីស៊ីយ៉ា?

សុខុមៈ ខ្ញុំ​បាន​ចូលរួម​នៅក្នុង​ការងារ​តស៊ូមតិ នៅក្នុងសហគមន៍​របស់​ខ្ញុំ​អស់​រយៈពេល​ជាយូរមកហើយ។ ជនជាតិដើម​ភាគតិច​ភាគច្រើន នៅក្នុង​សហគមន៍​របស់ខ្ញុំ​មិនមាន​ចំណេះដឹង​អ្វីឡើយ ឧទាហរណ៍​ពាក់ព័ន្ធនឹង​​នីតិរដ្ឋជាដើម។ សម្រាប់ហេតុផល​នេះ យើង​គាំទ្រ​ពួកគេ​នៅក្នុង​បញ្ហាជាច្រើន​ដូច​ជា​ជម្លោះ​ដីធ្លី ការបណ្តេញចេញ ហើយ​យើង​ជម្រុញ​ភាពក្លាហាន​ដល់​ពួកគេ នៅក្នុង​ការសម្តែង​មតិ​ទៅកាន់​អាជ្ញាធរ​ជាឧទាហរណ៍។ យើង​មិនចង់ឲ្យ​សហគមន៍​របស់​ពួកយើង​នៅស្ងៀម​តទៅទៀត​ឡើយ ប្រសិនបើ​មាន​ភាព​អយុត្តិធម៌។ សូម្បីតែ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​បាន​ចាប់ខ្លួន​ម្តងទៅហើយ ដោយក្រុមអាជ្ញាធរ សម្រាប់​ការធ្វើសកម្មភាព​សិទ្ធិមនុស្ស។ បើទោះបី​ជា​ពួកគេ​បានគំរាម​កំហែង​ចាប់ខ្លួន​ខ្ញុំម្តងទៀត​ក៏ដោយ​ក៏ខ្ញុំ​មិនខ្លាច​ដែរ ពីព្រោះខ្ញុំ​ដឹងថា​ខ្ញុំ​មិន​បានធ្វើអ្វី​ខុស​ឡើយ ដោយ​គ្រាន់តែ​ការពារ​សិទ្ធិ​របស់​យើង​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។ នៅទីបំផុត ចំនួន​សមាជិក​ជាច្រើន​បាន​កើនឡើង នៅក្នុង​បណ្តាខេត្ត​ទាំង​ប្រាំបី ហើយ​ស៊ីយ៉ា​បន្ត​ដើម្បី​គាំទ្រ​សិស្ស​និស្សិត​យុវជន​ផ្សេងៗ​ទៀត និង​ផ្តល់​អាហារូបករណ៍​ឯកជន​ដល់ពួកគេ​ទៀត​ផង។

ស្រីនាងៈ ខ្ញុំ​ចូលរួម​​នៅក្នុង​កម្មវិធី​ជម្រុញភាពក្លាហាន​ដល់​ស្រ្តី​របស់​ស៊ីយ៉ា។ គោលបំណង​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​គោល​បំណង​របស់យើង គឺដើម្បី​ជូនដំណឹង​ដល់​ស្រ្តី​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​សិទ្ធិ​របស់​ពួកគាត់ និង​ដើម្បី​ជំរុញ​ភាពក្លាហាន​ដល់​ពួកគាត់ ដើម្បី​ការពារ​សិទ្ធិទាំង​នេះ។ នៅក្នុង​សិក្ខាសាលា​យើង​ផ្សារភ្ជាប់​ទៅក្នុង​ប្រធានបទ​នានា​ដូចជា អំពើហិង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ ហើយ​យើង​ព្យាយាម​លើកទឹកចិត្ត​ឲ្យ​ពួកគាត់​យកចិត្ត​ទុកដាក់​លើ​ការចូលរួម​ផ្នែក​នយោបាយ។ ឥឡូវនេះ​ស្រ្តី​ទាំងនេះ​អាច​សរសេរដោយ​ផ្ទាល់​នូវ​​​របាយការណ៍​សន្និសិទ រៀបចំ​សន្និសិទ​សារពត៌មាន កំណត់​ពី​ការធ្វើបាតុកម្ម ផ្តល់​បទសម្ភាសន៍នានា ហើយ​ពួកគេ​អាច​ផ្ញើរបាយការណ៍​ដោយ​ផ្ទាល់​របស់​ពូកគេ ទៅស្ថាប័ននានា​របស់​​រដ្ឋាភិបាល​​ជាឧទាហរណ៍។

. ស្រីនាង បើអិញ្ចឹតើអ្នកនឹងពិពត៌នាពីតួនាទីរបស់ស្រ្តីជនជាតិដើមភាគតិចសព្វថ្ងៃនេះដោយរបៀបណា?

យើង​មិនមាន​អ្នកស្រាវជ្រាវ​ពូកែៗ​ជាស្រ្តី​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ឡើយ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ។ ហេតុផល​មួយ​សម្រាប់​ការងារ​នេះ គឺថា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាទូទៅ​ចូលចិត្ត​គិត​ថា​ស្រ្តី​មិនត្រូវការ​ការអប់រំ​ឡើយ។ ប្រសិន​បើ​ពួកគេ​បានបញ្ចប់​នៅកម្រិត​វិទ្យាល័យ បើទោះបីជាយ៉ាងណា​ក៏ដោយ ក្រោយមក​ពួកគេ​ជាធម្មតា​មិនត្រូវបាន​បញ្ជូន​ទៅ​សិក្សា នៅកម្រិត​សាកលវិទ្យាល័យឡើយ ដោយ​សារតែគេចាត់ទុក​ថា​វាឆ្ងាយ​ពេក។ វា​ជាការប្រសើ​ដែល​ពួកគេ​រស់នៅក្នុង​ ឬក៏​ជិត​សហគមន៍។ នៅក្នុង​ភូមិរបស់​ខ្ញុំ ការអប់រំ​ពិតជា​មិនមាន​តម្លៃ​ឡើយ​មកទល់​ពេល​នេះ។ នេះ​ផងដែរ​ក៏ដោយសារតែ ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាច្រើន​មិនរំពឹង​លើ​ការស្វែង​រក​ការងារ​ល្អឡើយ។ ម៉្យាងវិញទៀត អំពើហិង្សា​ក្នុងគ្រួសារ​ក៏​នៅតែ​ជាបញ្ហាដែរ។ ប៉ុន្តែ​សិក្ខាសាលា​ជាច្រើន​បានធ្វើឲ្យ​ស្ថានភាព​នេះបាន​ប្រសើឡើង ដោយសារ​តែ​ស្រ្តី​ជាច្រើន​បានបង្ហាញ​ពី​ចំណេះ​ដឹង​ដ៏ប្រសើ ទាក់ទង​ទៅនឹង​ប្រធាន​បទ​សព្វថ្ងៃ​នេះ។ ពួកគេ​មិនខ្លាច​នឹង​ប្តី​របស់​ពួកគេ​ទៀត​ឡើយ។

. ដោយសារតែភាពទាន់សម័យបាននិងកំពុង​​កើតមានឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនង​​​ដ៏អស្ចារ្យ នៃបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិច តើអ្នកឃើញមានភាពខុសប្លែកគ្នាខ្លះទេ នៅក្នុងមធ្យោបាយរបស់​​ជំនាន់ចាស់ៗដើរឆ្ពោះទៅរកការប្រឆាំងដែលរាប់បញ្ចូលទៅនឹងទំនៀមទំលាប់ជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ពួកគេ ចូលទៅក្នុងភាពទាន់សម័យបើប្រៀបធៀបទៅនឹងក្មេងជំនាន់ក្រោយ

សុខុមៈ ខ្ញុំ​​​​មើលមិនឃើញ​ភាពខុសប្លែកគ្នា​ច្រើន​ណាស់​ណាទេ នៅក្នុង​មធ្យោបាយ​ដែល​ជំនាន់ផ្សេងៗ​ដោះស្រាយ​ពីបញ្ហានេះ។​ បើទោះបី​ជាយ៉ាងណា​ក៏ដោយ អ្វី​ដែល​អាច​ត្រូវបានគេ​និយាយ​ជាទូទៅ គឺថា​វប្បធម៌ និង​ប្រពៃណី​របស់​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​មាន​សារៈសំខាន់ ក្នុងការគាំពារ​អត្តសញ្ញាណ​របស់​យើង ដើម្បី​ជំនាន់​ក្រោយ ក៏ដូចជា​ជំនាន់មុន។ ជាពិសេស​វិញ្ញាណ​​ដួង​ព្រលឹង​នៃ​ព្រៃឈើ និង​ពិធីបុណ្យ​ផ្សេងៗ​នឹង​មានអត្ថន័យ​ខ្លឹមសារ និង​មានគ្រឹះ​បន្ត​ដើម្បីមូលដ្ឋាន ឬ​អត្តសញ្ញាណ​ជនជាតិ​ដើមភាគតិច​របស់​ពួកយើង។ សម្រាប់​យើង ដែល​ជា​មនុស្ស​ជំនាន់​ក្រោយ​ដែល​សិក្សា​នៅទីក្រុងភ្នំពេញ យើង​ព្យាយាម​ដើម្បី​ធ្វើសមាហរ័ណ​ប្រពៃណី​របស់​ពួកយើង​នៅក្នុង​ជីវភាព​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់យើង។ នៅពេល​ដែល​យើង​ប្រារព្វធ្វើ​នូវ​ការសប្បាយ​អឹក​អាធឹក​ផ្សេងៗ​ជាឧទាហរណ៍ យើង​នឹង​ព្យាយាម​បន្ត​ដើម្បី​ប្រកាន់ខ្ជាប់​នូវ​ពិធីបុណ្យ​តាម​លក្ខណៈប្រពៃណី​របស់​យើង​​​ អោយ​អស់​ពី​សមត្ថភាព​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើទៅបាន។ ដោយសារ​តែ​យើង​មកពី​ក្រុម​ជនជាតិដើម​ភាគតិច​ផ្សេងៗគ្នា​ដែល​ប្រារព្វធ្វើ​ពិធីបុណ្យ​មួយចំនួន នៅក្នុងមធ្យោបាយ​ផ្សេងៗគ្នា យើង​តែងតែ​ជ្រើសរើស​ពិធីបុណ្យ​ប្រពៃណី​មួយ​របស់​ក្រុមមួយ និង​ផ្លាស់ប្តូរ​ជម្រើស​សម្រាប់​គ្រប់​ឳកាស​ទាំងអស់។

. តើអ្នកដឹងទេថាអ្វីខ្លះជាបញ្ហាដ៏ធំរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចសព្វថ្ងៃនេះ?

ទាំងពីរនាក់ៈ បញ្ហា​ដ៏ធំបំផុត​ដែល​ជនជាតិ​ដើមភាគតិច​ប្រឈម​សព្វថ្ងៃនេះ​គឺ​ភាពក្រីក្រ កង្វះខាត​ការអប់រំ និង​ការទន្ទ្រាន​ដណ្តើម​ដីធ្លី និង​ការបំផ្លិចបំផ្លាញ​ទៅលើ​ដីព្រៃ​ធម្មជាតិ​របស់​ពួកគាត់។

 

សម្ភាសន៍​ដោយៈ ឡាវរ៉ា ឃៀហ្សន័រ